Lutein và zeaxanthin bảo vệ cơ thể khỏi ánh sáng xanh

Lutein và Zeaxanthin: 2 chất chống oxy hóa bảo vệ mắt và da ít người biết:  Lutein và Zeaxanthin là hai carotenoids quan trọng, đó là các sắc tố được tạo ra bởi cây trồng cho trái cây và rau quả có màu vàng đến đỏ. Chúng có cấu trúc rất giống nhau, chỉ có một chút khác biệt trong việc sắp xếp các nguyên tử của chúng.

Lutein và zeaxanthin là gì?

Lutein và Zeaxanthin là 2 chất chống oxy hóa mạnh mẽ bảo vệ cơ thể của bạn chống lại các phân tử không ổn định được gọi là các gốc tự do – các gốc tự do có thể gây hại cho các tế bào của bạn, góp phần gây lão hóa và dẫn đến sự tiến triển của các bệnh như bệnh tim, ung thư, tiểu đường loại 2 và bệnh Alzheimer.

Lutein và zeaxanthin có cấu trúc phân tử tương tự nhau

Lutein và Zeaxanthin bảo vệ protein, chất béo và DNA của cơ thể khỏi những yếu tố gây stress và thậm chí có thể giúp tái chế Glutathione, một chất chống oxy hóa quan trọng khác trong cơ thể bạn.

Ngoài ra, các đặc tính chống oxy hóa của chúng có thể làm giảm tác dụng của Cholesterol LDL “xấu”, do đó làm giảm mảng bám tích tụ trong động mạch và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Theo đánh giá từ các chuyên gia, lutein và zeaxanthin được xếp vô nhóm carotenoid, những hợp chất chịu trách nhiệm tạo màu sắc đặc trưng cho rau củ quả và trái cây. Cả hai đều có đặc tính chống oxy hóa mạnh, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và tăng cường sức khỏe của mắt và da.

Trong cơ thể con người, lutein và zeaxanthin chủ yếu được tìm thấy ở hoàng điểm mắt. Chúng là các xanthophyll (sắc tố vàng) với nhiệm vụ:

• Góp phần xây dựng cấu trúc trong màng tế bào
• Lọc ánh sáng có bước sóng ngắn
• Giữ cân bằng oxy hóa khử

Hỗ trợ sức khỏe mắt

Lutein và Zeaxanthin là các Carotenoid  duy nhất tích lũy trong võng mạc, đặc biệt là vùng điểm vàng nằm ở sau mắt bạn. Lutein và Zeaxanthin hoạt động như chất chống oxy hóa quan trọng trong lĩnh vực này bằng cách bảo vệ đôi mắt của bạn khỏi các gốc tự do có hại. Người ta cho rằng việc giảm các chất chống oxy hóa theo thời gian có thể làm giảm sức khỏe của mắt.

Lutein và Zeaxanthin cũng hoạt động như một loại kem chống nắng tự nhiên bằng cách hấp thụ năng lượng ánh sáng dư thừa. Chúng được cho là đặc biệt bảo vệ đôi mắt của bạn khỏi ánh sáng xanh có hại.

Bảo vệ sức khỏe làn da

Sức khỏe da cũng được đảm bảo nếu bạn thường xuyên bổ sung lutein và zeaxanthin cho cơ thể.

Tương tự mắt, da cũng dễ chịu tổn thương bởi stress oxy hóa và tần suất tiếp xúc cao với tia cực tím hoặc ánh sáng xanh. Những yếu tố trên có nguy cơ:

• Gây tổn hại cho chuỗi ADN
• Ảnh hưởng đến collagen, loại protein chịu trách nhiệm duy trì độ đàn hồi của da
• Thúc đẩy quá trình sản xuất melanin

Như vậy, có thể thấy hệ quả trực tiếp của tình trạng này là sạm da hoặc tệ hơn là ung thư da.

Chỉ trong những năm gần đây, các tác dụng có lợi của lutein và zeaxanthin trên da mới được phát hiện. Đặc tính chống oxi hóa cho phép chúng bảo vệ làn da của bạn khỏi các tia cực tím (UV) gây hại.

Một nghiên cứu trên động vật kéo dài hai tuần cho thấy, những con chuột nhận chế độ ăn giàu 0,4% lutein và zeaxanthin ít viêm da do UVB hơn so với nhóm chỉ nhận 0,04% lượng carotenoids này.

Một nghiên cứu khác ở 46 người có làn da khô nhẹ đến trung bình cho thấy, những người nhận được 10 mg lutein và 2 mg zeaxanthin có màu da được cải thiện đáng kể, so với nhóm đối chứng.

Hơn nữa, chúng cũng có khả năng bảo vệ các tế bào da của bạn khỏi lão hóa sớm và các khối u do UVB gây ra.

Để cải thiện tình hình, bạn có thể cân nhắc việc bổ sung zeaxanthin và lutein. Khả năng chống oxy hóa của chúng có thể góp phần giải quyết những yếu tố gây hại, đồng thời giúp cải thiện màu da cũng như cấu trúc tổng thể của bộ phận này.

Thực phẩm giàu lutein và zeaxanthin gồm những loại nào?

Rau củ quả là nguồn cung cấp lutein và zeaxanthin phong phú nhất trong các loại thực phẩm, bao gồm:

• Một số rau xanh thuộc họ cải như:
  • Cải xoăn
  • Cải bó xôi
  • Cải bắp
  • Cải cầu vồng
  • Cải Brussels
  • Cải bẹ xanh
  • Cải xoong cạn
  • Súp lơ xanh
  • Bông cải xanh con
• Các loại bí mùa đông (chủ yếu phát triển vào thời gian này) như:
  • Bí nghệ
  • Bí ngô Nhật
• Bắp vàng
• Đậu xanh
• Xà lách rocket (arugula)
• Bí đỏ
• Rau khoai lang
• Cà rốt
• Măng tây
• Mù tạt xanh
• Rau dền
• Lá bồ công anh
• Lá củ cải

Ngoài ra, lòng đỏ trứng cũng được đánh giá là thực phẩm chứa nhiều hai loại carotenoid này. Mặt khác, lutein có thể tìm thấy nhiều trong một số loại hoa quả như kiwi, nho đỏ và xanh, cam, xoài, táo đỏ, mơ khô và đu đủ.

Liệu chế biến món ăn có làm hao hụt lượng lutein và zeaxanthin vốn có trong thực phẩm?

Nhiệt độ cao có thể ảnh hưởng đến hàm lượng carotenoid trong thực phẩm. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn khuyến nghị bạn nên chế biến thực phẩm thay vì dùng sống. Họ cho rằng, ngoài việc đảm bảo hệ tiêu hóa hoạt động bình thường, việc chế biến món ăn cũng có thể tăng sinh khả dụng của các dưỡng chất này.

Liều lượng thích hợp

Hiện tại không có chế độ ăn uống khuyến cáo cho lutein và zeaxanthin. Hơn nữa, liều lượng mà cơ thể cần có thể phụ thuộc vào mức độ căng thẳng oxi hóa. Ví dụ, người hút thuốc có thể cần nhiều lutein và zeaxanthin hơn, vì họ có xu hướng có lượng carotenoids thấp hơn so với người không hút thuốc.

Nghiên cứu từ nghiên cứu về bệnh mắt liên quan đến tuổi (AREDS2) cho thấy, 10 mg lutein và 2 mg zeaxanthin đã làm giảm đáng kể tiến triển của thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác.

Tương tự như vậy, bổ sung 10 mg lutein và 2 mg zeaxanthin có thể cải thiện màu da tổng thể.

Liệu zeaxanthin và lutein có gây tác dụng phụ gì không?

Về mặt lý thuyết, hấp thụ quá nhiều carotenoid, bao gồm cả zeaxanthin hoặc lutein, có thể dẫn đến vấn đề carotenoderma – tình trạng này còn gọi là thâm nhiễm carotene trong máu, khiến màu da chuyển vàng rõ rệt.

Tuy nhiên, khác với triệu chứng vàng da do tăng bilirubin máu, tiêu thụ một lượng lớn carotenoid chỉ làm vàng da ở một số khu vực có nhiều tuyến mồ hôi như lòng bàn tay hoặc bàn chân. Ngoài ra, hiện nay chưa có bằng chứng cụ thể về những mối nguy hại có thể xảy ra khi tiêu thụ nhiều lutein và zeaxanthin.

Mặc dù vậy, để đảm bảo an toàn, trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên cần có sự chỉ định của bác sĩ trước khi dùng chất bổ sung chứa hai loại hoạt chất trên.