Da khô – nguyên nhân và phân loại

Da khô là một tình trạng da được đặc trưng bởi thiếu một lượng nước thích hợp trong lớp biểu bì của da. Mặc dù da khô có xu hướng ảnh hưởng đến cả hai giới và ở mọi lứa tuổi, nhưng những người cao tuổi thường dễ bị da khô hơn.Da ở người cao tuổi có xu hướng giảm lượng dầu và chất bôi trơn da tự nhiên so với người trẻ tuổi.

Da khô xuất hiện nhiều ở các khu vực như cánh tay, bàn tay và đặc biệt là bàn chân. Các yếu tố môi trường, chẳng hạn như độ ẩm và nhiệt độ, có ảnh hưởng nhiều nhất đến lượng nước trong da. Thường xuyên rửa tay cũng làm mất nước và làm khô da. Da khô cũng có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc cũng như biến chứng của một số bệnh về da.

Lớp biểu bì thường bao gồm chất béo (lipid) và protein. Phần lipid của lớp biểu bì cùng với các protein có tác dụng giúp ngăn ngừa mất nước ở da. Khi cơ thể thiếu protein và/hoặc lipid, thì độ ẩm của da sẽ không được giữ ổn định và da trở nên khô, nó cũng có thể trở nên nhạy cảm hơn và dễ bị phát ban và bong da.

Các biện pháp phòng ngừa và điều trị da khô thì đơn giản và hiệu quả. Các bước phòng ngừa khô da cơ bản bao gồm tránh sử dụng xà phòng đậm đặc và chất tẩy rửa mạnh.

Các biện pháp điều trị thường yêu cầu người có da khô sử dụng thường xuyên các chất làm mềm và dưỡng ẩm nhẹ. Nếu không được điều trị, da khô có thể dẫn đến các biến chứng, bao gồm viêm da chàm, nhiễm trùng thứ cấp do vi khuẩn, viêm mô tế bào và đổi màu da. Tuy nhiên, da khô thường nhẹ và có thể dễ dàng khôi phục.

Nguyên nhân gây da khô

Do di truyền và cơ địa

Nếu gia đình bạn có bố mẹ đều có làn da thường và khô thì khả năng bạn sở hữu làn da khô và thường khá cao. Nguyên nhân trực tiếp của da khô là do các tuyến dầu hoạt động kém, không cung cấp đủ lượng dầu cho màng dưỡng ẩm. Thế nên, da bạn không được bảo vệ đủ để tránh việc mất độ ẩm từ các tác động của môi trường bên ngoài.

Do các tác nhân về nội tiết tố
Khi lượng nội tiết tố trong cơ thể thay đổi, ví dụ trong giai đoạn dậy thì và khi mãn kinh, mức cân bằng độ ẩm trong da có thể bị ảnh hưởng theo. Trong thời kì mãn kinh, lượng estrogen trong cơ thể suy giảm và làm da khô hơn. Khô da cũng có thể xuất hiện khi đang mang thai.

Do tuổi tác

Khi chúng ta già đi, khả năng tiết mồ hôi và lipid của da sẽ giảm đi do sự suy giảm chức năng của các tuyến mồ hôi và tuyến nhờn dưới da. Tuổi càng cao thì da càng dễ khô và da càng khô thì lại càng dễ dẫn đến sự hình thành các rãnh và nếp nhăn do khô da.

Do lão hóa da sớm
Lão hóa da thường xảy ra do tuổi tác. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với ánh nắng quá mức và không có sự bảo vệ khỏi tia cực tím (tia UV) có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa da, dẫn đến hình thành các rãnh và nếp nhăn sớm.

Do thuốc

Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ làm thay đổi sự cân bằng độ ẩm trong da. Các loại thuốc kiểm soát huyết áp, như thuốc lợi tiểu, thường có tác dụng phụ này. Luôn hỏi ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc nếu bạn nghĩ một loại thuốc nào đó có thể là nhân tố gây khô da.

Do không uống nước đủ

Sự thật là bảy mươi phần trăm cơ thể chúng ta là nước. Vì vậy, khi cơ thể không được cung cấp đủ nước, thì mọi tế bào trong cơ thể đều không có đủ nước, bao gồm cả da. Với thể trọng người Việt Nam, bạn cần uống đủ 2.5l nước mỗi ngày. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng bổ sung thêm Hyaluronic Acid dạng uống. Đây là một hợp chất tự nhiên của cơ thể có khả năng giữ một lượng nước gấp 10 lần trọng lượng của nó.

Do môi trường bên ngoài

Nếu bạn sống ở một môi trường có độ ẩm thấp, hay bạn thường xuyên ở trong môi trường máy lạnh thì da bạn sẽ rất dễ bị mất độ ẩm. Từ đó, da sẽ dần chuyển thành da khô. Thế nên, cách duy nhất là bạn hãy chăm sóc da thật tốt nếu ở trong trường hợp này. Lý do là vì da khô sẽ rất dễ chuyển thành da nhạy cảm, và như vậy sẽ phát sinh các vấn đề không mong muốn của da.

Do chăm sóc da không đúng cách

Khi da bạn không được làm sạch đúng cách, tế bào chết sẽ tích tụ dày trên bề mặt da. Chúng ngăn cảm sự hấp thu lượng dưỡng ẩm từ các sản phẩm dưỡng da. Và như vậy, da bạn sẽ trở nên khô, bong tróc và sần sùi.

Ngược lại, nếu bạn làm sạch da quá mức cần thiết, hoặc bạn sử dụng những dòng tẩy tế bào chết hoá học quá thường xuyên, chúng đều làm da bạn trở nên khô và trở nên nhạy cảm hơn. Vậy nên, bạn hãy chú trọng việc dưỡng ẩm da; và thật sự lắng nghe và theo dõi sát sao làn da mình khi bạn đang theo một liệu trình có sản phẩm tẩy tế bào chết hoá học.

Ngoài ra, có những trường hợp da bạn có thể là da thường vào mùa hè, và là da khô vào các mùa khác. Chúng ta nên hiểu rằng hiện tượng da khô có thể xảy ra với bất cứ ai, dù người đó đang là da dầu. Mặc dù ban đầu, da khô sẽ cho người đối diện cảm quan là da đẹp, ít tì vết hơn da dầu. Nhưng da khô nếu không được phục dưỡng tốt sẽ trở thành da nhạy cảm, và có khả năng lão hóa rất nhanh. Thêm vào đó, những da khô bị mụn thì việc trị mụn sẽ khó khăn và gian lao nhiều hơn da dầu, vì đa số các sản phẩm trị mụn đều dễ làm da khô. Vì vậy, hãy kiểm tra và xác định càng sớm càng tốt xem da bạn có phải là da khô hay không, và từ đó bạn mới có thể vạch ra kế hoạch chăm sóc cẩn thận làn da khô của bạn.

Các loại da khô

1. Da khô mụn